ارزیابی توان اکولوژیک کاربری توسعه‎ی شهری با مدل تصمیم‎گیری چندمعیاری mcdm وgis (مطالعه‎ی موردی: شهرستان ساری، استان مازندران)

نویسندگان

جعفر میرکتولی

محمد رضا کنعانی

چکیده

هر سرزمین متشکّل از عوامل و عناصر متعدّدی واقع در سطح و یا نزدیک سطح زمین است که به‎صورت انفرادی و یا ترکیبی، در مناطق مختلف با یکدیگر متفاوت هستند. عوامل و عناصر شکل‎دهنده‎ی نواحی مختلف را منابع طبیعی و یا اکولوژیکی می‎نامند که شامل منابع فیزیکی و زیستی است و به‎صورت منفرد و یا ترکیبی مورد بهره‎برداری انسان قرار می‎گیرند. استفاده از سرزمین، بدون در نظر گرفتن تفاوت‎های اکولوژیک و پتانسیل‎های محیطی، باعث پیامدهای ناگوار و تخریب محیط زیست می‎شود که درنهایت، منابع طبیعی را در معرض تهدید قرار داده و محیط را از توسعه‎ی پایدار دور می‎کند. استان مازندران با تنوّع اکوسیستم‎های مناسب و مساعد برای زیست انسانی و تنوّع جاذبه‎های طبیعی و چشم‎اندازها و مناظر با ارزش زیست‎محیطی، از مهم‎ترین نقاط جمعیّت‎پذیر کشور است؛ از این‎رو، رشد شهرها و سکونتگاه‎های روستایی و در پی آن سایر زیرساخت‎ها و تأسیسات انسانی مورد نیاز، ناگزیر از ارزیابی توان اکولوژیک کاربری مناسب و اختصاص پهنه‎هایی از استان برای این نوع کاربری شده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین کاربری مناسب توسعه‎ی شهری، بر اساس شاخص‎های مدل ارزیابی توان اکولوژیک توسعه‎ی شهری، روستایی و صنعتی ایران و با استفاده از روش تصمیم‎گیری چندمعیاری (mcdm) بر پایه‎ی سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) در شهرستان ساری، استان مازندران گردآوری شده است. نتایج حاکی از آن است که از مجموعِ مساحتِ شهرستانِ ساری که در 1965 واحد اکولوژیک شناسایی شده است، 23/32713 هکتار به کاربری مناسب، 465/47668 هکتار به کاربری متوسّط و 399/275438 هکتار به کاربری نامناسب توسعه‎ی شهری اختصاص دارد. در حال حاضر، پراکنش فضایی مراکز جمعیّتی شهرستان بیشتر در کاربری مناسب و متوسّط قرار دارد که از مهم‎ترین دلایل آن می‎توان به شیب کم، بافت خوب خاک، شرایط زهکشی مناسب و شرایط اقلیمی مساعد اشاره کرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی توان اکولوژیک کاربری توسعه‎ی شهری با مدل تصمیم‎گیری چندمعیاری MCDM وGIS (مطالعه‎ی موردی: شهرستان ساری، استان مازندران)

هر سرزمین متشکّل از عوامل و عناصر متعدّدی واقع در سطح و یا نزدیک سطح زمین است که به‎صورت انفرادی و یا ترکیبی، در مناطق مختلف با یکدیگر متفاوت هستند. عوامل و عناصر شکل‎دهنده‎ی نواحی مختلف را منابع طبیعی و یا اکولوژیکی می‎نامند که شامل منابع فیزیکی و زیستی است و به‎صورت منفرد و یا ترکیبی مورد بهره‎برداری انسان قرار می‎گیرند. استفاده از سرزمین، بدون در نظر گرفتن تفاوت‎های اکولوژیک و پتانسیل‎های محیط...

متن کامل

ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری با استفاده از مدل سیستمی (مورد:شهرستان ساری)

  رابطه­ی انسان با زمین، در طی زمان، همواره دگرگونی و تحول را به‌دنبال داشته است. این امر به نوبه خود بر نحوه‌ی استفاده از اراضی شهری تأثیری تعیین کننده داشته است. از این رو، به منظور کنترل و هدایت رشد شهری بسیار حائز اهمیت خواهد بود که با شناسایی توان اکولوژیکی محیط، روند توسعه‌ی آتی شهر هدایت و مدیریت شود تا کمترین آثار منفی زیست محیطی به عرصه‌های منابع طبیعی در پیرامون شهر ...

متن کامل

تدوین الگوی ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری با بهره گیری از فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) (نمونه موردی: شهرستان ساری)

امروزه با توجه به رشد روزافزون جمعیت شهرنشین و در پی آن گسترش شتاب­زده و لجام­ گسیخته شهرها، مسائل و مشکلات عدیده­ای پیش روی جوامع بشری قرار گرفته است. از این ­رو، افزایش سطح سکونتگاه­ های شهری در محدوده شهرستان ساری نیز، بدون توجه به قابلیت­ ها و محدودیت­ های اراضی و فرآیند ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری انجام می­گیرد که هر روزه موجب نابودی سطح وسیعی از اراضی باارزش می­شود. فرآیند ارزیابی تو...

متن کامل

ارزیابی تناسب کاربری اراضی از طریق مدل توان اکولوژیک در استان اردبیل با هدف آمایش سرزمین

آمایش سرزمین و استفاده صحیح و متناسب با ویژگی­های محیطی از منابع و داده­های طبیعی در سطح منطقه و کشور، از اصول اوّلیه و مهم توسعه پایدار به شمار می­آید. در استان اردبیل نحوه استفاده از سرزمین، مخصوصاً در اراضی زیرکشت، بر اساس توان اکولوژیک صورت نمی­گیرد. بنابراین، این مقاله بر آن است تا مقایسه­ای بین کاربری اراضی موجود و توان اکولوژیک در استان انجام دهد. در این بررسی نقشه کاربری اراضی از تصاویر م...

متن کامل

ارزیابی توان اکولوژیک توسعة شهری شهرستان تبریز با استفاده از مدل فرآیند تحلیل شبکه ای

برای رسیدن به توسعه پایدار داشتن برنامه­ ریزی با تکیه بر ارزیابی همه جانبه محیط طبیعی امری ضروری است. با توجه به اینکه محیط زیست طبیعی توان اکولوژیکی محدودی را برای استفاده ­های انسان داراست ارزیابی توان اکولوژیکی به عنوان هسته اصلی مطالعات زیست محیطی با پیشگیری بحران­ های موجود بستر مناسبی برای برنامه­ ریزی زیست محیطی فراهم می­ آورد. تحلیل قابلیت اراضی برای توسعه شهری یکی از اصلی­ ترین مقولاتی...

متن کامل

ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری، روستایی و صنعتی شهرستان داراب

استفاده از روش هایی عقلانی و نظام مند در مدیریت منابع و استفاده بهینه از آنها بسیار مهم است. این روش ها باید به نحوی باشد که توان و پتانسیل سرزمین را در نظر بگیرد در غیر این صورت خسارات جبران ناپذیری به منابع و سرزمین وارد می شود. ضرورت ارزیابی توان اکولوژیک کاربری توسعة شهری، روستایی و صنعتی به این معنی است که توان سرزمین مورد نظر چقدر است. با توجه به بحران های زیست محیطی حاصله در شهرستان دارا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشهای جغرافیای انسانی

ناشر: مؤسسه جغرافیا

ISSN 2008-6296

دوره 43(77، پاییز 1390)

شماره 3 2011

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023